24 Φεβρουαρίου 2022.
Ολόκληρη η ανθρωπότητα κρατούσε την ανάσα της, ξεσκόνιζε τα βιβλία της Ιστορίας και παρακολουθούσε έντρομη τις εξελίξεις στα μέτωπα του Τσερνίχιβ, του Ντανιέτσκ, του Λουγχάνσκ, της Κριμαίας, του Κιέβου.
Η εκτύλιξη της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν πλέον γεγονός, με τις εικόνες της σύρραξης να φέρνουν μνήμες από άλλες εποχές. Και οι εικόνες αυτές μας τρομάζουν, συνθέτοντας το ψηφιδωτό του δεύτερου πολέμου που βιώνει η Ευρώπη μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Και τώρα, μετάβαση στο μέλλον.
Σχεδόν έναν χρόνο μετά την έκρηξη του προαναφερθέντος πολέμου, με τη διεθνή κοινότητα, σχεδόν πεισματικά, να παραμένει αδρανή. Και, παράλληλα, με το ίδιο – αν όχι με μεγαλύτερο – πείσμα, μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις παγκοσμίως να ξεσπά με μανιασμένη λύσσα, με απώτερο σκοπό την ερήμωση της γειτονικής της χώρας. Και εμείς, απαθείς, απλά να παρακολουθούμε.
Τις σφαγές. Τους βομβαρδισμούς. Τον ζωντανό εφιάλτη.
Και ίσως απλά να πιάνουμε το τηλεκοντρόλ και να αλλάζουμε κανάλι.
Μα ίσως ήρθε η ώρα να περάσουμε το στάδιο της εικόνας, και να αντικρίσουμε, πίσω της, τον καθρέφτη του ανθρωποκτόνου ψηφιδωτού του ανθρώπου. Γιατί, πάντα, σε κάθε χρόνο, σε κάθε εποχή, υπάρχει ένα έναυσμα που οδηγεί σε μαζικές γενοκτονίες. Γιατί πάντα υπάρχει μια τέτοια καλοστημένη αφορμή, η οποία καλύπτει τέλεια την πραγματική αιτία που κρύβει πίσω της ένας τέτοιος πόλεμος.
Μια αφορμή, ένα είδωλο, το είδωλο μιας Ωραίας Ελένης, εκείνης που θέρισε αμέτρητες ζωές λόγω της απαστράπτουσας ομορφιάς της. Ένα είδωλο της Ωραίας Ελένης, που προσελκύει αναρίθμητες ορδές ανθρώπων, καλώντας τες να σφαγούν στον βωμό της αξίας του. Και οι άνθρωποι, πολεμοχαρείς, βάρβαροι, αιμοβόροι, ζωώδεις, νομοτελειακά καταλήγουν να αλληλοεκτελούνται.
«Η υπεράσπιση των ανθρώπων, που επί οκτώ χρόνια υφίστανται διωγμούς και γενοκτονία από το καθεστώς του Κιέβου» αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της αιτιολόγησης της εισβολής από τη Ρωσία, με τα λόγια αυτά να συναρμολογούν την Ωραία Ελένη του δικτάτορα Πούτιν. Είναι όμως λίγο οξύμωρο που οι άνθρωποι μένουν στο αποτέλεσμα αυτής της διακήρυξης, και όχι στην αιτία, μιας και η αιτία μάς ταξιδεύει 85 χρόνια πίσω. Στο 1938.
12 Μαρτίου 1938.
Η πανηγυρική προέλαση της 8ης στρατιάς της Βέρμαχτ στα σύνορα της Αυστρίας, όπου και έγινε δεκτή με ναζιστικούς χαιρετισμούς και χιτλερικές σημαίες, αποτέλεσε την αναπάντεχη ολοκλήρωση του Blumenskrieg, με την προσάρτηση της Αυστρίας στη Γερμανία να είναι είναι πλέον γεγονός και τα θεμέλια, που θα έδιναν το εναρκτήριο λάκτισμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, να έχουν μόλις τεθεί.
«Μερικές ξένες εφημερίδες έκαναν λόγο για επίπτωσή μας στην Αυστρία με βάρβαρες μεθόδους. Μπορώ μόνο να πω ότι ακόμη και νεκροί θα ψεύδονται. Αγωνίστηκα για να κερδίσω την αγάπη του λαού μου, αλλά, όταν διέσχισα τα μέχρι προχτές σύνορα, συνάντησα ένα ρεύμα αγάπης που όμοιό του δεν είχα δοκιμάσει ποτέ. Δεν ήρθαμε ως τύραννοι, αλλά ως απελευθερωτές». Αυτή ήταν η καταχειροκροτημένη δήλωση του Αδόλφου Χίτλερ στην ενθουσιασμένη κοσμοπλημμύρα 200.000 κατοίκων της Αυστρίας, που είχαν συγκεντρωθεί στην Πλατεία των Ηρώων για να ακούσουν τα λόγια του λυτρωτή τους, ο οποίος δήλωνε την επίσημη πλέον προσάρτηση της Αυστρίας στο κράτος του Γ’ Ράιχ.
Μια δήλωση, και μια ενέργεια, που πέρασαν αδιάφορες στην παγκόσμια κοινότητα, με τους Times μάλιστα να σχολιάζουν πως ό,τι έκανε ο Χίτλερ στην Αυστρία, είχαν κάνει και οι Άγγλοι στη Σκωτία πριν από 200 χρόνια. Γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας;
Άλλωστε… η τολμηρή κίνηση του Χίτλερ, παρόλο που ήταν πλήρως αντίθετη με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, ήταν απλά μια προσπάθεια επανένωσης των γερμανόφωνων πληθυσμών της Γερμανίας και της Αυστρίας.
Και αργότερα και της Τσεχοσλοβακίας. Και έπειτα και της Πολωνίας, γεγονός που συνεκδοχικά οδήγησε στην κήρυξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο οποίος είχε συνολικά 85.000.000 ανθρώπινα θύματα.
Κι όμως… γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας;
Γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας, εφόσον το 1914, αφορμόμενα από τη δολοφονία ενός μόνο ανθρώπου, του Αρχιδούκα Φερδινάνδου της Αυστροουγγαρίας, τα ευρωπαϊκά κράτη πυροδότησαν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που μέτρησε 66.000.000 νεκρούς;
Γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας, εφόσον τον 15ο και τον 16ο αιώνα οι κονκισταδόρες αφάνισαν μια ολόκληρη ήπειρο, στο όνομα της αποκαλούμενης «εκμετάλλευσης της νεοανακαλυφθείσας Αμερικής», γεγονός που έθεσε τα θεμέλια του άκρατου ευρωπαϊκού ιμπερλιασμού και της εμποροποιήσης του «θεσμού» της δουλείας;
Γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας, εφόσον το 1337 εξερράγη ο Εκατονταετής Πόλεμος μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας, απλά και μόνο επειδή υπήρχαν διχογνωμίες αναφορικά με τη διεκδίκηση του θρόνου της Γαλλίας;
Γιατί να υπήρχε λόγος ανησυχίας, εφόσον το 2022 ο Πούτιν ξεκίνησε μια εκστρατεία χειραφέτησης των ρωσόφωνων περιοχών Ντόνετσκ και Λουχάνσκ, χρησιμοποιώντας τους ίδιους λόγους με αυτούς που χρησιμοποίησε ο Αδόλφος Χίτλερ το 1938;
Ζούμε σε μια εποχή, όπου, καλώς ή κακώς, είμαστε περικυκλωμένοι από είδωλα. Από είδωλα της Ωραίας Ελένης, τα οποία, παρασέρνοντάς μας να τα κυνηγήσουμε, μας αναγκάζουν να θυσιάσουμε στον βωμό τους αίματα και ιδέες, θυσίες περισσότερες από όσα αξίζουν. Κι όλα αυτά, μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε ότι, στο τέλος της μέρας, τα είδωλα εκείνα ήταν ανούσιος αιθέρας.
Τα είδωλα εκείνα ήταν ανούσιος αιθέρας, μύθοι της Ωραίας Ελένης που δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από το casus beli ενός επεκτατικού πολέμου. Ήταν άσκοπος θάνατος, ανάξιος του αίματος και των νεκρών. Ήταν απλά μια ακόμη απόπειρα των πλουσίων κρατών να γίνουν ακόμα πλουσιότερα, και η εκπνοή τους δεν ήταν παρά μια πληθώρα αμέτρητων μαρμαρένιων εκτάσεων, γεμάτων σταυρούς.
Ζούμε λοιπόν στην εποχή του βόμβου και της αμετροέπειας, κι όμως βιώνουμε μια αναπάντεχη, μια κάπως απροσδιόριστη, ψυχική σιωπή. Ζούμε κατακλυσμένοι από ειδήσεις κι από μηνύματα κι από ιδέες κι από καταχειροκροτημένες διακηρύξεις, κι όμως όλα αυτά είναι τόσο απύθμενα βουβά. Ζούμε στην εποχή της βαβούρας, ενώ αυτοπροσδιοριζόμαστε από μια καταλυτική σιγή.
Σιγή. Σχεδόν απόκοσμη σιγή. Σαν από τάφο.
Σαν από μια πληθώρα αμέτρητων μαρμαρένιων εκτάσεων, γεμάτων σταυρούς.
Και ίσως, σε αυτή τη σιγή, να μας παρουσιάζεται ένα δίλημμα.
Θα αρχίσουμε, άραγε, να εντρυφούμε στο είναι της κοινωνικοπολιτικής ιστορίας και της επικαιρότητας, ή θα παραμείνουμε προσκολλημένοι στο φαίνεσθαι; Θα αρχίσουμε να αμφισβητούμε ουσιαστικά τα ωραιοποιημένα λεγόμενα της κάθε πηγής πολιτικής εξουσίας, ή θα συνεχίσουμε να ακούμε, παραμένοντας εντούτοις βουβοί; Θα αρχίσουμε να δρούμε ως ενεργοί πολίτες, λαμβάνοντας ουσιαστικές πρωτοβουλίες για τη μεταστροφή της τρέχουσας πολιτικής πραγματικότητας, ή θα αρκεστούμε στο να είμαστε απαθείς, όντας στο πρίσμα της εν δυνάμει αδιαφορίας μας για το μέλλον των επόμενων γενιών, αφήνοντας τον κόσμο τριγύρω μας να καίγεται;
Υπάρχει ένα σημείο στην αστρονομία, το λεγόμενο σημείο Κ, το οποίο είναι η χρονική στιγμή, στην οποία δύναται να καθοριστεί το μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι η χρονική στιγμή που θα καθοριστεί αν η ανθρωπότητα θα πεθάνει από τον πυρηνικό πόλεμο ή θα μακροημερεύσει, επιτυγχάνοντας την οριστική εφαρμογή της παγκόσμιας ειρήνης και της συνεργασίας όλων των ανθρωπίνων φύλων.
Και, παρόλα αυτά, παρά τα ωραία λόγια και τις υποσχέσεις της διεθνούς κοινότητας και του ΟΗΕ ότι μέχρι το 2030 θα έχει επιβληθεί η παγκόσμια Ειρήνη, το «Ρολόι της Αποκάλυψης» (το ρολόι δηλαδή που προσδιορίζει το ποσό κοντά είναι η ανθρωπότητα σε ένα παγκόσμιο κατακλυσμιαίο γεγονός) απέχει από το τέλος του 2022 μόλις 90 δευτερόλεπτα από τα μεσάνυχτα – απέχει, δηλαδή, μόλις 90 δευτερόλεπτα από το τέλος. Από την οριστική εξάλειψη της ανθρώπινης φυλής.
Το μέλλον, λοιπόν, είναι στα δικά μας χέρια.
Και το ίδιο είναι και το αίμα όλων των ανθρώπων των μελλοντικών γενιών, που δύναται να μην υπάρξουν ποτέ, λόγω των δικών μας βιαιοτήτων.
Τι λέτε λοιπόν;
Θα σταματήσουμε αυτές τις ανθρώπινες βιαιότητες;
Θα συμβάλλουμε για να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο;
Θα σταματήσουμε να ακολουθούμε στα τυφλά… είδωλα της ωραίας Ελένης;
Από το μαθητή της Γ’ Γυμνασίου, Αντώνη Μισθό
